Bể tự hoại 3 ngăn: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Bể tự hoại đóng vai trò quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, góp phần bảo vệ môi trường sống và sức khỏe con người. Bể tự hoại 3 ngăn là một trong những loại bể phổ biến nhất hiện nay, được ưa chuộng bởi hiệu quả xử lý cao và giá thành hợp lý. Để hiểu rõ hơn về hiệu quả và tầm quan trọng của bể tự hoại 3 ngăn, bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của loại bể này.

Cấu tạo chi tiết tự hoại 3 ngăn

Bể tự hoại 3 ngăn có cấu tạo tương tự như bể tự hoại 2 ngăn. Tuy nhiên, điểm khác biệt của loại bể này là có thêm 1 ngăn làm chức năng lắng hoặc lọc tùy thuộc vào mục đích chính của bể phốt và thành phần chất thải.

Bể tự hoại 3 ngăn sẽ gồm có 2 thiết kế chính là:

• Thiết kế 1: Bể tự hoại 3 ngăn gồm 1 ngăn chứa và 2 ngăn lắng.
• Thiết kế 2: Bể gồm 1 ngăn chứa, 1 ngăn lắng và 1 ngăn lọc chất thải.

Với 2 thiết kế này, thì thiết kế 2 nhận được nhiều sự lựa chọn sử dụng hơn hẳn tại các thành thị.

Mẫu thiết kế bản vẽ bể tự hoại 3 ngăn

Mẫu thiết kế bản vẽ bể tự hoại 3 ngăn với cấu tạo đầy đủ các chức năng chứa – lắng – lọc giúp xử lý chất thải triệt để hơn. Nước thải sẽ được xả vào hệ thống cống chung tuân thủ tiêu chuẩn quy định TCVN 10334:2014, từ đó giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, bể phốt 3 ngăn cũng giúp ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn và hư hỏng hệ thống cống ở các hộ gia đình.

Công dụng của 3 ngăn trong bể phốt 3 ngăn cụ thể như sau:

• Ngăn chứa: Đây là ngăn chiếm diện tích lớn nhất so với 2 ngăn còn lại, đóng vai trò đầu tiên trong quá trình phân hủy chất thải. Ở ngăn này thông thường được bổ sung thêm vi sinh vật nhằm phân hủy chất thải thành bùn nhanh hơn. Mặt khác, phòng tránh được các mùi hôi thoát ra từ ống cống.
• Ngăn lọc: Đây chính là nơi tập trung các bùn thải đã phân hủy từ ngăn chứa. Thiết kế của ngăn lọc giúp lắng đọng các chất lơ lửng và xử lý nước thải sạch hơn trước khi đưa ra môi trường.
• Ngăn lắng: Là không gian nhỏ nhất, ngăn lắng có nhiệm vụ xử lý các chất thải rắn khó phân hủy mà ngăn chứa không thể xử lý được. Ngăn này thường có các vật liệu lọc như gạch vỡ, đá, than xỉ, than củi để làm sạch nước thải trước khi xả ra.

Nguyên lý hoạt động bể tự hoại 3 ngăn

Sau khi chất thải di chuyển vào bể phốt, ngăn chứa sẽ đón nhận lượng chất thải đó. Khi đó, các vi khuẩn kỵ khí và nấm men sẽ xử lý các thành phần trong chất thải như chất xơ, hydrocacbon, chất đạm, chất béo,… Quá trình này được diễn ra một cách liên tục, sau một thời gian, lượng chất thải này bị phân hủy thành bùn và lắng xuống đáy ngăn chứa.

Những chất rắn không tan như kim loại, nhựa, tóc và các loại chất thải khác sẽ được chuyển sang ngăn lắng để tiếp tục xử lý. Những chất thải dạng khí như CO2, H2S, NH3,… sẽ được chuyển dần sang ngăn lọc và thoát ra ngoài, giúp hạn chế mùi hôi tại ống cống và toilet.

Quá trình phân hủy chất thải trong bể tự hoại 3 ngăn phụ thuộc vào mật độ vi sinh vật, lưu lượng dòng nước thải, nhiệt độ môi trường, tải trọng chất thải và thành phần chất thải. Chính vì thế, kích thước bể phốt 3 ngăn được điều chỉnh phù hợp với thói quen sinh hoạt của mỗi gia đình.

Tuy nhiên, hạn chế sử dụng các chất tẩy rửa quá mạnh để vệ sinh toilet, vì chúng có thể phá hủy các vi khuẩn có lợi trong quá trình phân hủy chất thải.

Xem thêm: hút bể phốt tại Hà Nội giá rẻ

Những loại bể tự hoại 3 ngăn thông dụng hiện nay

Bể tự hoại 3 ngăn được xây bằng gạch

Khi muốn xây dựng bể tự hoại 3 ngăn bằng gạch, tường đôi cần được xây với độ dày khoảng 220mm hoặc dày hơn nếu có thể nhằm đảm bảo độ bền. Khi xây, gạch cần được xếp một hàng dọc lại thành một hàng ngang bằng gạch đặc mác 75, vữa trộn từ xi măng và cát vàng với tỷ lệ 75. Để đảm bảo chất lượng nên lựa chọn xi măng chuyên dụng trong xây dựng bể, tránh sử dụng những loại xi măng chất lượng kém vì có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của bể sau này.

Đồng thời, khi trộn vữa cần phải đảm bảo vừa đủ và đồng đều, tránh để lại hở mạch. Nếu quá trình này không cẩn thận hoặc để xảy ra vỡ mạch, có nguy cơ tường bể tự hoại sẽ bị nứt sau này. Mặt trong và mặt ngoài của bể tự hoại 3 ngăn đều cần được trát 2 lớp: lớp đầu dày 10mm với các khía bay và sau đó là lớp màu xi măng nguyên chất phía ngoài để chống thấm.

Bể tự hoại 3 ngăn được xây bằng bê tông và thép đúc nguyên khối

Khi xây dựng bể tự hoại 3 ngăn bằng bê tông và thép đúc nguyên khối thì vị trí nắp bể và ống dẫn giữa các ngăn, ống nước ra, vào phải được bịt kín. Hơn hết, gia chủ nên sử dụng các loại cao su chịu nhiệt, chịu nước và chống hóa chất để đảm bảo độ bền và an toàn.

Hướng dẫn lắp đặt ống bể tự hoại 3 ngăn chuẩn đúng kỹ thuật

Thông thường, các ngăn của bể tự hoại 3 ngăn sẽ được kết nối trực tiếp bằng ống dẫn nước làm từ cút chữ L ngược. Nếu bể phốt có chiều cao 1,3m thì vị trí đặt ống tiêu chuẩn là ở độ cao 0,35m. Đường kính của ống này thường là 100mm, đặt trên lỗ các vách ngăn với kích thước tối thiểu của ống dẫn là 200x200mm.

Với loại hình xây dựng này, các ống dẫn nước vào và ra giữa các ngăn trong bể 3 ngăn phải được đặt xen kẽ nhau để tạo ra quãng đường nước chảy dài nhất, giúp hạn chế tối đa tình trạng dòng chảy bị tắt. Theo các chuyên gia, đoạn ống dẫn nước thải trước khi vào bể chứa nên được đặt nằm ngang, có độ dốc khoảng 2% và không dài hơn 12m.

Ống dẫn phân vào và ra khỏi bể tự hoại thường lắp đặt ống hình chữ T với bán kính tối thiểu là 100mm. Đầu trên của ống phải cao hơn mặt nước, đặt gần với thành bể và theo chiều thẳng đứng. Đầu dưới của ống nên cách mặt nước 400mm để hạn chế lớp bọt vàng xuất hiện trên bề mặt bể. Khoảng cách giữa cốt đáy ống vào và đáy ống ra cần ít nhất là 50mm để đảm bảo hiệu suất hoạt động của bể.

Lưu ý khi xây dựng bể phốt 3 ngăn

Trong quá trình xây dựng bể phốt 3 ngăn, để đảm bảo kết cấu bể hoạt động được ổn định và hiệu quả, bạn cần phải lưu ý các điều sau đây:

• Chú ý lượng chất thải đổ xuống hàng ngày, chỉ nên làm bể phốt 3 ngăn nếu lượng chất thải nằm khoảng 10m3 đến 20m3.
• Độ sâu từ đáy bể đến mặt nước không được thấp hơn 1,2m.
• Chiều rộng tối thiểu của bể tự hoại 3 ngăn là 0,7m. Nếu thiết kế bể theo hình chữ nhật, thì tỷ lệ giữa chiều dài và chiều rộng là 3:1.
• Đáy bể phốt 3 ngăn nên được đổ bằng tấm đan bê tông cốt thép mác 200, với nền có độ dày tối thiểu là 150mm.
• Ưu tiên sử dụng gạch lỗ nhỏ hoặc bê tông cốt thép đúc sẵn, hoặc vật liệu composite, HDPE để đảm bảo duy trì được độ bền và ổn định trong quá trình sử dụng.

Bể tự hoại 3 ngăn là một giải pháp xử lý nước thải hiệu quả và thân thiện với môi trường, được ứng dụng rộng rãi trong các hộ gia đình, khu dân cư và các công trình khác. Với cấu tạo đơn giản, nguyên lý hoạt động dễ hiểu và chi phí vận hành thấp, bể tự hoại 3 ngăn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, góp phần bảo vệ môi trường sống xung quanh.